'Kaldereroak, Iruñeko blackface-a?' Galdera horrekin erakarri eta lepo bete zuten asteazkenean Kondestablearen jauregiko 9. aretoa. Gaz Kalo, SOS Arrazakeria eta EH11 Kolore elkarteek gogoetaren metxa piztu zuten kaldereroen bestaren inguruan.
Paioek besta ikusten dugun tokian, beste zerbait ikusten baitute ijitoek: paioek ijito mozorroa janzten dugu, ijitoen estereotipoak elikatuz eta haien kultura jostetarako aitzakia bihurtuz. Haien aldeko besta balitz, litekeena da haiek ere parte hartuko zutela. Normalean ez da horrela, aitzitik.
Askotan zaila egiten zaigu onartzea hain barneraturik dugun arrazakeria, euskaldunok sentsiblitate gehiago izan beharko genukeen arren. Irudika ezazue Madrilen urtean behin "euskal besta" eginen balute. Madrildarrak, ustezko euskal jantziekin mozorroturik, harri erraldoiak jasotzen edo pilotak ezker-eskuin botatzen, azento arraro batekin solasean, euskarazko lauzpabost hitz tartekatuz, eta eskuak gora gureen antzeko dantzak egiten saiatzen. Ez liguke grazia izpirik ere eginen.
