Urteko egunik luzeena. Urteko gaurik laburrena. Majikotik zerbait duen data dugu San Juan bezpera. Zer esanik ez, urte batzuk atzera eginez gero, sinismen erlijiosoak puri-purian zeuden garaian.
Beti su garbitzailea ospakizunaren erdian, bateko eta besteko ohiturak gorde izan dira gure herrietan, batez ere mendialdean: etxez-etxeko errondak, alorren bedeinkatzea ekaitzak eta bere kalteak uxatzeko, dantza bereziak, maiatzaren paratzea, panpinen erreketa... Eta, nola ez, suaren gainetik jauzi egitea.
Sua egiteko modu ezberdinak izandu dira herriz-herri, dela adar hutsekin, dela korpus eguneko ihi idorrekin, dela erramu egunean bedeinkatutako erramuekin edo aurreko urteko San Juan egunean bedeinkatutako San-Juan belarrekin. Iluntze aldean sua piztu eta familia guztiak egiten zuen salto gainetik, baita etxeko zaharrenek ere. Suaren gainetik salto egitean, zenbat herri hainbat esaera. Ohikoena, San Juan bezpera, Sarna fuera!
Egungo egunean ere baditugu sutara botatzeko hainbat arrazoi eta agian esaera berriz baliatzea ez legoke gaizki!