Laster beteko dira 40 urte Franco hil ondotiko Espainiar Konstituzioa inposatu zigutenetik. Goitik behera egin zuten, diktaduraren kontrako borrokan eskatutako haustura baztertuz.
Nafarroan, trantsizioaren gakoetako bat lurralde eredua izan zen. Hego Euskal Herriko lau lurraldeak batera ala bi autonomia estatutoen bidez, hori izan zen auzi nagusia, eta herriari galdetu gabe zatiketa ekarri zuten. Hori bai, irudikatu nahi izan zuten Nafarroak bazuela Euskadin sartzeko aukera, oso ezaguna den dispotsizio legalaren bidez.
Oso argi zuten Konstituzio hura egin zutenek, bai, horregatik Komunitate Autonomoen batzea debekatu zuten. Ederki zekiten gure kasuan nahiz Herrialde Katalanetan benetako arriskua lurraldeen arteko elkartze horizontala zela. Ederki zekiten anexio gisa aurkeztea komeni zitzaiela, eztabaida menpekotasuna eta nortasun galeraren terminoetan kokatzeko. Tamalez, badirudi batzuek ez dutela 40 urte hauekin aski izan ikasgaiari erreparatzeko.
