Yurre Peñagarikano: "Latxa artilea ehungintzarako baliatu nahi dugu"

Euskalerria Irratia 2020ko mai. 28a, 18:31

Gaur egun existitzen ez den ehungintzako produktu bat sortu nahi da, latxaren artilea oinarri hartuta egina. 1000 tona artile baino gehiago sortzen dira Euskal Herrian urtero eta horiek lehengai baliogarri izan daitezen eta ez hondakin, lanean dihardute hainbat eragile. Horietako bat Urkome, Urola Kostako Landa Garapen Elkartea. Yurre Peñagarikano Urkomeko kudeatzailearekin mintzatu gara. 

Latxa Esnea buru duen Talde Eragileak, Neiker, Urkome eta María Clerekin batera, "Latxaren artilearen ehun-balorizaziorako alternatibak, hainbat merkatutan merkaturatzeko" proiektua jarri du abian. Taldearen zati batek aurreko proiektu batean lan egin zuen, eta badakite LANKIDETZA dela konponbideak aurkitzeko modurik onena; beraz, orain berriz ere elkartu dira proiektuaren helburuak lortzeko identifikatuta eta motibatuta. 
 
Ardi latxaren ustiategietako artileak urteko kudeaketa eskatzen duen hondakina izaten jarraitzen du, eta honako gastu hauek sortzen ditu: mozketa, zakuratzea, biltegiratzea, bilketa eta azken kudeaketa. Proiektu hau abian jarrita, artilearen jatorria eta trazabilitatea ("latxa ardiaren artilea") bermatuko duen bilketa-erakunde batetik abiatuta, harekin ehun-prototipo bat garatu nahi da. Prototipo hori ekonomikoki bideragarria izango da, eta tokiko eta diseinuko artisau-merkatuetan eta tokiko industrian eskatuko da. Izan ere, latxaren artileak urtean 700 tonako ekoizpena izan ohi du Euskal Autonomia Erkidegoan. Tokiko ekoizpenetarako behar den azken produktuaren bolumenak ez luke erabateko irteerarik izango. Lehen aipaturiko merkatuetan balio erantsia emateaz gain, industriaren barruan beste merkataritza-aukera batzuk aztertzeko ezinbestekoa den ziurtagiria nola lortu aztertuko da. 
 
Ardi-latxaren sektorearekiko konpromisoa, sektore horrek berez sortzen duen ingurumen- eta gizarte-jasangarritasunari eusteko, eta, horrez gain, jarduera errentagarri egiten lagunduko duen alderdi ekonomikoa indartzeko, ustiategian sortutako produktuetako bati balioa ematea da. 
 
Latxa Esnea Koop. Ustiapeneko produktuak batera merkaturatzen dituen latxo ardiekoizleen elkarte bakarra da proiektu honen buru, artilea errebalorizatzeko estrategia gisa, eta artzain ekoizleen egitura bateratzailea ematen du, sektoreko erakunde bultzatzaile gisa jardunez. Horrela, diziplina anitzeko talde egoki bat batu nahi izan du proiektua aurrera eramateko. 
 
Neiker, Basque Research & Technology Alliance (BRTA) elkarteko kidea, nekazaritzako, abeltzaintzako eta basogintzako sektoreetarako irtenbide berritzaileak sortzen espezializatutako zentro teknologikoa da. Honako hauek dira Neikerren lan-ildo nagusiak: ustiategien iraunkortasuna eta lehiakortasuna sustatzea; klimalarrialdiak nekazaritzan dituen ondorioak arintzeko alternatibak bilatzea; bioekonomia bultzatzea, berriztagarriak ez diren lehengaien mendekotasuna murrizteko eta jarduera ekonomiko berriak sortzeko; nekazaritzan fitosanitarioak arrazionalizatzea; eta abeltzaintzan antibiotikoen erabilera murriztea, erresistentziaren hazkundearen eragina murrizteko. Eusko Jaurlaritzako Nekazaritza, Arrantza eta Elikadura Politikako Sailaren mendeko erakundea den aldetik, Eusko Jaurlaritzak Euskadiko nekazaritza-, abeltzaintza- eta basogintza-sektorea sustatzeko, garatzeko eta kudeatzeko diseinatzen dituen estrategiei erantzutera eta laguntzera bideratuta dago Neikerren jarduera. Zentro teknologiko gisa, azken produktuaren tratamenduetan egin daitezkeen hobekuntzei buruzko ezagutza zientifikoa ematen du, bai eta ingurumen-inplikazioaren azterketa ere. 
 
Urkome. Irabazi-asmorik gabeko elkartea da, eta 11 udalek eta elkarte sektorialek osatzen dute. Landa-garapeneko proiektuak dinamizatzea eta bultzatzea du eginkizun. Proiektu honetan, Euskadiko LGE guztien ordezkari gisa, Euskadiko abeltzaintza-sektore osoarekiko konexio-lan zabalena egingo du, ekoizleak eta tokiko eragileak dinamizatuko ditu garatzen diren konponbideak erabiltzeko beste aukera batzuk erakusteko eta identifikatzeko. 
 
María Clè Leal. Moda arduratsu eta jasangarriaren diseinatzaile garrantzitsua, non diseinua eta kalitatea batera doazen. Erabiltzen ez den zuntz natural horretatik abiatuko da, gaur egun latxan ez dagoen ehun berritzaile, denboragabeko eta aldakor bat sortzeko. Historia duten diseinuak, bezeroek jantziaren ibilbidea bertatik bertara bizi ahal izateko, horren atzean ezkutatzen den benetako ahaleginari balioa emanez. Moda jasangarria, estilo eta kalitatearekin, ingurukoekiko duen erantzukizunetik garatuko dena. 
 
"Latxaren artilea hainbat merkatutan merkaturatzeko ehun-balorizaziorako alternatibak" proiektuan garatutako lanak Europako Berrikuntza Elkartearen (EIE) nekazaritza-produktibitatearen eta jasangarritasunaren arloko talde operatiboak sortzeko eta martxan jartzeko laguntzak jasotzen ditu, eta Landa Garapenerako Nekazaritza Funtsak (LGENF) eta Eusko Jaurlaritzak finantzatzen dute% 80an, Europako Parlamentua eta Kontseiluaren erregelamenduaren 35. artikuluan aurreikusitako lankidetzarako laguntzen bidez ( 1305/2013

EUSKALERRIA IRRATIAzale hori:

FM 98.3ko zein euskalerriairratia.eus webguneko edukiak musu truk entzun, irakur eta ikus ditzakezu.

Zuretzako eskari bat dugu: posible baduzu, lagun gaitzazu gero eta eduki gehiago eta hobeak sortzen, Iruñerriko euskaldun ororen eskura jartzeko.

Izan ere, zenbat eta komunitate handiagoa, orduan eta proiektu komunikatibo eraginkorragoa.


Bazkidetu zaitez!