Bortxaz 1.500 langile aritu ziren Espainiako gerran eta gerraostean, frankismoaren erregimenaren pean, lanean Nafarroako trenbideetan. 1938. urtetik aurrera, Ebro ibarra zeharkatzen zuen linean Castejon eta Zaragoza artean eta baita neurri txikiagoan Altsatsu eta Gasteiz arteko zatian ere. Zegoen trenbidea bikoiztu zuten azken kasu honetan.
Altsasuko Udalak gordetako artxiboari esker, Altsasu eta Gasteiz lotzen dituen trenbidean aritutako behartutako 83 behargin identifikatu dituzte ikertzaileek, momentuz. Horietako bat izan zen Isaak Arenal. 2013an zendu zen, baina idatzirik utzi zituen frankismo garaiko memoriak.
Memoria historikoaren lanketan Altsasu aitzindaria izan dela azaldu du Mendiolak. Eta, kasu honetan, Renfek eta Espainiako Trenbideen Fundazioak hartutako bidea ere azpimarratu du. Mendiolaren hitzetan ez da ohikoa enpresek horrela jokatzea, eta gehiago egin dezaketen arren aurrera urrats bat dela aitortu du. Garatu duten proiektuaren emaitza 'Burdinaren seme-alabak' dokumentalean eta webgunean ikusi daiteke.
