Abertzaletasunaren eboluzioaz

   Abertzaletasunak krisi egoera bizi du, aurrera egiteko bide berri eta erakargarririk aurkitzen ez duelako, edota testuinguru sozial eta politikoak aldatu egin direlako, bai Euskal Herrian baita Europa mailan ere. Ez da berria. Aspalditik errepikatzen den hausnarketa da, baina alderdi abertzaleek itsu, temati, jarraitzen dute. Ez dira oraindik ohartu gizarte ez abertzale batean bizi direla, eta beraien helburu ideologikoak lantzea ulertzekoa den arren, luzerako estrategia errealista eta erakargarri batekin eta gizartearen neurriko mezuekin lagunduta joan behar duela.

 

  Baina Eskoziak aztoratu zituen bezala orain Kataluniak asaldatu ditu. Katalunian eman den aldaketak ez du esan nahi ordea hemen halako eboluziorik izan denik, ezta pentsatu ere. Euskal Herrian, Nafarroan, tamainako aldaketak izan dira baina beste modu eta zentzu batekoak. Eta Kataluniaren atzetik korrikan egitea aukera bat da baina kontziente izan gaitezen maratoi horretan ikusle hutsa dela gizartearen gehiengoa. Eta lasterkan atera direnak bueltaka dabiltza, norabide eta muga argirik gabe, erdi mareaturik.

 

  Euskal identitatearen ezaugarriak eta garai bateko errebindikazio erromantikoek ez dute oihartzunik egun, are gutxiago atxikimendu zabalik. Ez dago modan erroturik egotea, bereziki belaunaldi berrien artean, aitzitik, irekitasuna eta moldagarritasuna, bezalako baloreak gailentzen dira. Eta guztien gainetik, kontzientzia soziala. Gizartearen kezkak ez daude jada aberriari, sinbologiari, lotuak. Eguneroko arazoek betetzen dituzte herritarren bihotzak, poltsikoak eta buruak. Politika sozialetan, hezkuntzan, osasungintzan, lan arloan, eskaintza kulturalean, garapen teknologikoan…. Hamaika saltsatan ibiltzen dira gure pentsamendu eta kezkak batetik bestera saltoka, baina independentziaren gaiak ez du tartetik, ez interesik. Eta batzuetan, etxeko leihotik kanpora begiratzen dugun horretan, Kataluniatik, prozesu subiranistatik eta bertako murrizketa eta krisi sozialetik urrutirago jartzen ditugu begiak. Adibidez, Europa iparraldeko herrietan. Eta horrek bai asaldatzen gaituela, nola lortu dituzte halako zerbitzu publiko eta eskubide sozial oparoak?

 

 

 

 

  Are gehiago bustiko naiz. Gaur egungo testuinguruan Euskal Estatua sortzeko gero eta behar gutxiago ikusten dut, eta behar handiagoa euskal komunitate indartsu bat sortzeko. Independentziaren behar -salmenta- gutxiago eta gehiago, aldiz, euskal komunitate moderno, sozial eta aurrerakoia lantzeko. Gizarte eredugarri bat Europar Batasunaren barruan, politika sozialetan eta zerbitzu publikoetan aitzindari dena, sorkuntza artistiko eta kulturalean iraultzaile dena eta teknologia berrietan eta modernotasunean erreferentea dena. Komunitate euskalduna eta eleanitza, autonomoa, autosufizientea, askea eta tolerantea, erakargarria, irekia, konprometitua eta justua eraikitzen dugunean, orduan -oharkabean agian- jada independenteak izango gara. Herri ereduan aurrera egin ahala eta Espainia eta Frantziako ereduetatik urrundu ahala, abertzaletasunean irabaziko dugu.

  Hain zuzen ere, sentimendu erromantiko zaharkitu horiek kenduz gero, zer gelditzen zaio abertzaletasunari? Herri izatetik dator abertzaletasunaren kontzeptua eta berriro ere herri izatean berreskuratuko dugu. Izan ere, kapitalismoaren eta globalizazioaren testuinguruan herri guztiak homogeneizatu egin gara, eta bidean gauza batzuk irabazi bai baina asko galdu egin ditugu. Eta orain, Euskal Herria ez da Espainiako eta Frantziako beste eremu batzuetatik hain ezberdina. Eta belaunaldi berriek ez dute berezitasun sentsaziorik, inguratzen gaituzten eremuekin identifikatuta daudelako, eroso sentitzen direlako han eta hemen.

  Pentsatzeko txokora bidali dut neure burua eta zintzotasunez onartu, independentziaren aldarria deskantsuan uzteko garaia dela. Ez alboratu, hain zuzen ere askatasun egarri horrek lagunduko digulako gure herria, euskal komunitatea sendotzen eta indartzen, izaera propioa ematen. Belaunaldi berriek, gure gizarte moderno eta anitz honek, etorkizun oparo bat, herri eredu berri eta justu bat eraiki nahi dute. Aldaketarako grina agerikoa da. Ez ditzagun beraz aldebakartasunaren eta hausturaren kontzeptu beldurgarriekin urrundu, ilusioaren, elkarlanaren eta komunitatearen eskaintza askoz erakargarriagoa baita. Garaia da herri ereduaz kezkatzeko eta gure lan ildoak etorkizunean nahi dugun gizartea eraikitzera zuzentzeko, estatus juridikoaz ahaztu gaitezen une batez eta pentsatu dezagun gehiago estatus sozialean, gure herriaren ongizatean eta oparotasunean. Euskal Herria mitifikatuak ezaugarri eta traza batzuk zituen, baina garaia da irekitzeko, estrategiak berritzeko. 

  Ez garelako izan ginena, eta garena, izango ez garelako.