Are gehiago bustiko naiz. Gaur egungo testuinguruan Euskal Estatua sortzeko gero eta behar gutxiago ikusten dut, eta behar handiagoa euskal komunitate indartsu bat sortzeko. Independentziaren behar -salmenta- gutxiago eta gehiago, aldiz, euskal komunitate moderno, sozial eta aurrerakoia lantzeko. Gizarte eredugarri bat Europar Batasunaren barruan, politika sozialetan eta zerbitzu publikoetan aitzindari dena, sorkuntza artistiko eta kulturalean iraultzaile dena eta teknologia berrietan eta modernotasunean erreferentea dena. Komunitate euskalduna eta eleanitza, autonomoa, autosufizientea, askea eta tolerantea, erakargarria, irekia, konprometitua eta justua eraikitzen dugunean, orduan -oharkabean agian- jada independenteak izango gara. Herri ereduan aurrera egin ahala eta Espainia eta Frantziako ereduetatik urrundu ahala, abertzaletasunean irabaziko dugu.
Hain zuzen ere, sentimendu erromantiko zaharkitu horiek kenduz gero, zer gelditzen zaio abertzaletasunari? Herri izatetik dator abertzaletasunaren kontzeptua eta berriro ere herri izatean berreskuratuko dugu. Izan ere, kapitalismoaren eta globalizazioaren testuinguruan herri guztiak homogeneizatu egin gara, eta bidean gauza batzuk irabazi bai baina asko galdu egin ditugu. Eta orain, Euskal Herria ez da Espainiako eta Frantziako beste eremu batzuetatik hain ezberdina. Eta belaunaldi berriek ez dute berezitasun sentsaziorik, inguratzen gaituzten eremuekin identifikatuta daudelako, eroso sentitzen direlako han eta hemen.
Pentsatzeko txokora bidali dut neure burua eta zintzotasunez onartu, independentziaren aldarria deskantsuan uzteko garaia dela. Ez alboratu, hain zuzen ere askatasun egarri horrek lagunduko digulako gure herria, euskal komunitatea sendotzen eta indartzen, izaera propioa ematen. Belaunaldi berriek, gure gizarte moderno eta anitz honek, etorkizun oparo bat, herri eredu berri eta justu bat eraiki nahi dute. Aldaketarako grina agerikoa da. Ez ditzagun beraz aldebakartasunaren eta hausturaren kontzeptu beldurgarriekin urrundu, ilusioaren, elkarlanaren eta komunitatearen eskaintza askoz erakargarriagoa baita. Garaia da herri ereduaz kezkatzeko eta gure lan ildoak etorkizunean nahi dugun gizartea eraikitzera zuzentzeko, estatus juridikoaz ahaztu gaitezen une batez eta pentsatu dezagun gehiago estatus sozialean, gure herriaren ongizatean eta oparotasunean. Euskal Herria mitifikatuak ezaugarri eta traza batzuk zituen, baina garaia da irekitzeko, estrategiak berritzeko.
Ez garelako izan ginena, eta garena, izango ez garelako.
