Gure osasunean eta gure eskubideetan eragin zuzena duen gaia eztabaidarako lehen lerrora ekarri nahi dugu. Gure osasunaren zaintza, arreta zuzena eta gure ongizateaz kezkatua eta kalitateko sanitate publikoa izatea bermatzeko, gure lan gertaerak kudeatzeko erarik onena zein den aztertzeko eztabaida. Eztabaidaren harira sortu beharko liratekeen galdera batzuei erantzutea lehentasunezkoa da: “Lehiakortasuna areagotzea”, “aurreztea” eta “absentismoa gutxitzea” helburu duten “enpresarien elkarteak” izatea gure lan gertaerak kudeatzen dutenak egokiago iruditzen zaizue, ala “osasuna sustatzea”, “prebentzioa” eta gure kudeatzaile politikoek askotan ahazten dituzten printzipioak (“osasunaren kontzepzio integrala”, “berdintasuna”, “parte hartzea” eta “kalitatea eta osasuna gizatiar egitea”) helburu duen sistema publikoa izatea? Noiz arte jasan beharko ditugu inpunitate osoz egindako jarduerak: Alta goiztiarrak, lanera itzultzea azkartzeko talkako tratamendu aringarriak, gaixotasun profesionalen eta lan istripuen jatorria ezkutatzea, aldi baterako ezintasunen gaineko kontrola…? Osasun sistema publikoari zer dakarkio mutuen existentziak? Ahalik eta informazio gehienarekin galdera hauei erantzun ahal izateko, pasa den urtearen irailareko eta abenduko Segurtasun eta Osasun Batzordetan hauxe eskatu genuen: Mutuarekin Udalak duen hitzarmena eta enpresarien elkarte honek erabiltzen duen diru kopurua. Iraileko Batzordean sindikatuok galdera bat egin genion Julio Sucunza jaunari, Giza Baliabideetako Alorreko zuzendaria eta Mutua Navarrako gobernu-batzordearen kide bera, jakiteko ea lan gertaeren estaldura sistema publikoarekin kontratatu daitekeen. Bere erantzuna hauxe izan zen: ”Segurantza Sozialaren Legeak markatzen duen arabera, laneko gaixotasun eta istripuen estalduraz mutualitate bat arduratu behar da”. Hori guztiz gezurra da. Gainerako informazioa, egun, apirilak 16, oraindik ez digute eman.
Ekimenaren sindikatu bultzatzaileon hautua argia da: Udal langileon lan gertaeren gestioa Mutua Navarratik sistema publikora igarotzea nahi dugu. Erakunde pribatu honentzat desbideratzen den diru guztia osasun publikoa hobetu eta gure lan gaixotasun eta lan istripuen osasun laguntza hartzeko beharrezko egokitzapenak egiteko erabiltzea nahi dugu. Hein handi batean hau dagoeneko gertatzen ari da, modu ezkutuan bada ere, lesio edo patologia askori laneko jatorria ukatzeko mutuen politika dela eta. Horrela, egitez, lan gertaeren portzentaje handia osasun publikoaren gain gelditzen dira.
Hori da Udalari proposatu nahi dioguna eta gainera langileen babesik handienarekin egin nahi dugu. Iruñeko Udaleko ordezkaritza sindikalaren ia guztiok garen arren, zuzenean eta bitartekaririk gabe, langileek iritzia eman eta hurrengo urratsak adierazteko adinako garrantzia gai honek baduela iruditzen zaigu. Hauxe da apirilaren 23an erreferenduma antolatzeko arrazoia. Hauteskunde sindikaletan botoa ematen den leku berberetan eginen da bozketa (Zapateria 40 eta Iratxeko Monasterioa 6), goizean, 9etatik 15:00etara. Arratsaldean ere, 15:00etatik 18:00etara, Tutera kaleko 4. zenbakiko lehenengo ezkerrean. Galdera hurrengoa izanen da: “Lan gertaerak (gaixotasunak eta lan istripuak) kudeatzea nork nahi duzu?”. Erantzuteko bi aukera izanen ditu: “Mutua batek” ala “sistema publikoak”.
Udal gobernua da, azken batean, aldaketa egiteko ahalmena duena, baina Mutua Navarrarekin hitzarmena luzatzea ala lan gertaeren kudeaketa sistema publikoaren gain uztea erabakitzeko orduan, langileen iritzia, erreferendumean islatuta, kontuan izatea nahi dugu. Proposamen sindikalari langileek babesa emanez gero, Udalaren eta gobernu taldearen teilatuan legoke pilota. Sindikatuen eta langileen eskaera onetsiko dute, ala, hori mespretxatuta, gure lan gaixotasun eta lan istripuen kudeaketak eta kontrolak elkarte pribatuen esku jarraitzea ahalbidetuko dute?