Irati ibaia Nafarroako bigarren ibairik emaritsuena da. Zaraiztu, Aezkoa, Artzibar, Oroz Betelu, Agoitz, Longida Urraulbeiti eta Ilunberri zeharkatzen ditu, sei ibar eta bi herri erronka demografiko handi baten mehatxupean daudenak.
Eskualde hauetako historia pasarteak, eta natur eta kultur ondarea ezagutzera ematea da lanaren muina, Kati Leatxek azaldu bezala.
Liburuxkan modu arin eta laburrean ematen den informazioaz gain, bertako musika, zinema, webguneak eta liburuak ere aipatzen dituzte gehiago jakin nahi dutenentzat.
Modu berean QR batzuen bidez bertako istorioak, musika eta soinuak aditzeko aukera emanen digute.
Bertan bizi izandako emakumeek utzitako lorratzak ere ezagutu ahal izanen ditugu: Aribetik hurbil, Aizpea lezean duela 8 mila urte bizi izandako emakumearen hezurrak, garbilekuetan biltzen ziren emakumeak, Magdalena printzesa XV garren mendean agramontarrei eta beaumontarrei sinarazi zien bake ituna, edota soroetan eta haziendekin lan egiten zutenak.
Koaderno ibiltari hau INNOVA ekimenaren eta bertako udalen laguntzari esker egin ahal izan da eta egileek iragarri duten bezala irailean bigarren atal plazaratuko da non hainbat ilustratzaileren lanak ere bilduko diren.
