Patxiku Irisarri (EHNE): “Europako elikadura katearen lege bat aldarrikatzen dugu”

Reyes Ilintxeta 2024ko eka. 18a, 11:38

Hamar puntuko eskaerak biltzen dituen dokumentu bat helaraziko die EHNE sindikatuak Nafarroatik Bruselara joanen diren legebiltzarkideei Europako Parlamentuan aurkez dezaten.

Lehen sektoreko lehendakariordetza bat sortzea, Nekazaritza Politika Bateratua birmoldatzea eta jasangarritasuneranzko trantsizio koherente eta eraginkorra proposatzen dute, besteak beste, Patxiku Irisarri EHNEko idazkari nagusiak azaldu duen bezala.

EHNE-NAFARROA SINDIKATUAREN ALDARRIKAPENEN DEKALOGOA EUROPAKO PARLAMENTU BERRIARI

GOBERNANTZA

  • GOBERNANTZA

    1. Lehen sektoreko lehendakariordetza betearazlea sortzea Europako Batzordearen barruan. Aurrekontuaren % 40 lehen sektorera bideratzen da, eta arrazoi hori nahikoa da Europako Batzordearen organigramaren barruan pisu handiagoa izateko, eta nekazaritza eta abeltzaintzako lehendakariordetza exekutibo bat egoteko komisario baten ordez.
    2. Europako Parlamentuaren lobby-sistemarekin amaitzea. Europako legediak egiaztatutako erakunde publikoetan eta arlo akademikoko eta legegileko profesionaletan oinarritu behar du. Lobistak europarlamentarien iritzia aldarazten saiatzen dira (eta lortzen dute) botoa ematerakoan, azkenean korporazio handien interes partikularrak defendatzeko eta korporazio horiek beren negozioetarako maniobra-tarte handiagoa izan dezaten.



    BIDEZKO PREZIOAK

    1. Europako Elikadura Katearen Legea. Europako Elikadura Katearen Lege bat behar da, katebegi guztiak babesten dituena, eta horrek eragileen arteko harremanak berrikustea eta doitzea dakar.


    Elikatze-kate horretan sortutako gainbalioak modu bidezkoagoan banatu daitezen bultzatzea, nekazaritzako elikagaien ekoizle, elaboratzaile, banatzaile eta merkaturatzaileen artean. Horrela, katebegi bakar bat ere ez da behartuta egongo kostutan edo galeran saltzera eta banaketa handiari merkaturatzeko marjinak finkatzea egokientzat jotzen diren oinarrizko produktuetan, hasierako ekoizleari eta azken kontsumitzaileari mesede egiteko.

    1. Munduko merkataritza libreko itunekin amaitzea. Elikagaiek salgaiak trukatzeko zirkuitu globaletik atera behar dira. Ezin dira trukerako txanponak izan. Erkidegoak Erkidegoko arauak betetzen ez dituzten kontrolik gabeko inportazioen aurrean duen lehentasunaren printzipioa eskatzea.


    Portu Politika Bateratua sortzea, Europar Batasuneko estatu kideetatik kanpotik datozen elikagaiak kontrolatzeko eta Batasunaren berezko kalitate-estandarrak ispilu-klausulen bidez betetzen dituztela egiaztatzeko.

     



    1. Merkataritza-praktika desleialei buruzko zuzentaraua. Laguntza irmoa, denok joko-arau berberak izan ditzagun gure fakturak kobratzeko garaian. Bitartekarien eta enpresa handien finantzaketak ezin du gure bizkar egon.

     


    NPB: MALGUTZETIK ERABATEKO ALDAKETARA

    1. NPBren birmoldaketa. NPBa birmoldatzea, nekazaritza familiarra eta jasangarria izan dadin gizartean, ekonomian eta ingurumenean. Horretarako, premiazkoa da sistema errotik aldatzea eta eskubide historikoen sistema ezabatzea, unitateko topeak dituzten familia-ekoizpeneko unitateetan oinarritutako banaketari ekiteko. Banaketa hori soziala eta ekonomikoki iraunkorra izango da, landa-eremuetako despopulazioaren aurka borrokatzeko.


    NPBk Europaren elikadura-subiranotasuna berreskuratzeko balio behar du, klima-aldaketaren erronkei baita munduan gertatzen ari diren erronka geopolitikoei aurre egiteko.


    Egungo NPB sinplifikatzetik beste berri bat (2027) sortzera igaro behar da, oraingo akatsetan erori gabe. Burokraziak ezin du gure lan denboraren % 10 bete.

     

     

    JASANGARRITASUNA ETA KLIMA-ALDAKETA

    1. Trantsizio koherentea eta eraginkorra. Nekazaritza- eta basogintza-sektoreak plangintza- eta jarduera-esparru propioa izan behar du, bere errealitaterako egokienak diren neurriak sustatuko dituena, erakundeek edozein estrategia inposatu aurretik klima-aldaketara hobeto igarotzeko eta egokitzeko. Intsumo gutxiago eta fitosanitario gutxiago kontsumitzen diren sistema baterantz jo nahi badugu, eta sistema ekologiko baterantz hurbildu, edo, gutxienez, ingurumena gehiago errespetatzen duen sistema baterantz joan, ezin dira epe laburreko helburuak planteatu, ezta bete ezin diren itxaropenak sortu ere. Horrek frustrazioa ekartzen du.


    Klima-aldaketa ukaezina da, eta 2027tik aurrera eraikiko den NPB berriak epe ertainerako neurriak jaso behar ditu, irakaskuntzaren erabateko aldaketatik eta lehen sektoreko etengabeko prestakuntzatik hasita, hemendik 15 urtera (2040) ezarriko diren jarraibideak kontuan hartuta. Trantsizio ekosoziala irakaskuntzatik hasten da.


    Baserritik mahairako estrategia indartzea eta nekazaritza-azpiegiturak modernizatzea, eraginkortasun hidrikoa eta energetikoa areagotuz, funtsezkoak dira klima-aldaketaren aurkako borrokan aurrera egiteko.

     



    1. Familia-abeltzaintza estentsiboa versus enpresa-abeltzaintza intentsiboa. Jasangarritasunaz eta klima-aldaketaz ari bagara, estentsifikazioa da haren aurka borrokatzeko modurik onena, ustiategietarako mugak jarrita. Bertze kontuak; Patenterik gabeko haziak eskuratzea ez da kontu makala, eta geure haziak kudeatu ahal izatea eskatzen dugu. Genetikoki eraldatutako organismoak atzeko atetik sartzea da Teknika Genomiko Berrien (NGT) zuzentaraua onartu berri duen araua. Errealitatea da hiru enpresek munduko hazien ia % 60, elikagaiak hazteko behar diren pestiziden eta produktu kimikoen ia % 70 eta munduko elikagai transgenikoen ia patente guztiak kontrolatzen dituztela. Diktadura kapitalista eta lobby-ak.

     



    BELAUNALDI-ERRELEBOA ETA ERRELEBOA, ORO HAR

    1. Belaunaldi-erreleboa. Hurrengo hamarkadan, 10 nekazarietatik 6 erretiratzeko adinean sartuko dira. Premiazkoa da belaunaldi-errelebo iraunkor baterako txoke-plan bat. Hori gertatzen ez bada, traktore-eroale edo robot-ikuskatzaile huts bihurtuko diren pertsonekin eginen dugu topo gure bazterretan. Txoke-plan horretan, beharrezkoa da zerga-onurak jartzea baita Gizarte Segurantzako kotizazioetan ere, nekazaritza-jardueran hasten diren gazte eta ez hain gazteentzat. Finantzaketa eskuratzea funtsezkoa da, eta kreditua modu berezian erraztea, mekanismo publikoen bidez.
    2. Immigrazio-politika inklusiboa. Eskulan falta nabarmena da gure sektorean. Ikasketak baliozkotzea eta etorkinak lan-merkatuan sartzea bizkortu behar da. Biztanleria zahartzen ari den Europa batek kanpotarrei ireki behar die atea, erabateko gizarteratzera joan behar du eta ez ditu kanporatu behar bere mugetara iritsi aurretik. Pentsatu behar dugu etorkizun hurbilean etorkin asko abeltzaintza- edo nekazaritza-ekoizpeneko unitateen jabe izango direla eta sektorearen etorkizuneko eragile nagusiak izango direla.

EUSKALERRIA IRRATIAzale hori:

FM 98.3ko zein euskalerriairratia.eus webguneko edukiak musu truk entzun, irakur eta ikus ditzakezu.

Zuretzako eskari bat dugu: posible baduzu, lagun gaitzazu gero eta eduki gehiago eta hobeak sortzen, Iruñerriko euskaldun ororen eskura jartzeko.

Izan ere, zenbat eta komunitate handiagoa, orduan eta proiektu komunikatibo eraginkorragoa.


Bazkidetu zaitez!