Jon Pagola: "San Andres errota ia 400 urtez erabili izan da laboreak ehotzeko"

Euskalerria Irratia 2022ko eka. 16a, 20:32

San Andres errotaren historia luze eta interesgarria ezagutzeko aukera ematen digute larunbat eta igandetan eskaintzen diren doako bisita gidatuetan. Jon Pagola Iruñerriko Mankomunitateko teknikariarekin egin dugu bisita birtuala.  

Ibai Parkearen bihotzean kokaturik, San Andres Errota elkargunerako tokia da sorreratik. Haren ondoan, Arga ibaiak bere adarra den Ultzama ibaiaren ura jasotzen du, eta hurbil dagoen Hirutasuneko ermitan Donejakue bidearen bi adarrek bat egiten dute, Frantziatik datorrenak eta Baztandik datorrenak. Horrez gain, errota eraikitzeak bi herriren baterako nahiari erantzun zion, Atarrabia eta Uharte herrienei.

 

Historia. Industria arkeologia ibaiaren inguruan

1541ean eraiki zutenetik eta XX. mendearen bigarren hamarkada arte, Errotak ur-lasterraren indarra baliatu zuen garia, artoa eta ogia egiteko erabiltzen ziren beste labore batzuk ehotzeko. Ehotzeko prozesuan izan ziren hobekuntzek eta elektrifikatzeak irin zentral txiki bihurtu zuten 1896an. Gainera, elektrizitatez hornitzen zuen Atarrabia. Arga ibaian dagoen Dorraburuko presa, hartzeko ubidea eta Ultzamara irteteko ubidea, barnealdean dagoen zentral elektrikoarekin batera, multzo hidraulikoko elementu nabarmen eta garrantzitsuenak dira.

 

San Andres Errotako Ingurumen Heziketarako eta Informaziorako Zentroa

San Andres Errotan Ibai Parkeko Ingurumen Heziketarako eta Informaziorako Zentroa dago. Ingurumen sentsibilizaziorako eta heziketarako esparrua da, eta aldi baterako erakusketak eta iraunkorrak, tailerrak, ikuskizunak, musika, paseoak, bisita gidatuak eta taberna zerbitzua duen terraza atsegin bat eskaintzen ditu. Anaia ibaia erakusketa iraunkorrak, era interaktiboan, natura- eta giza-faktoreek paisaia eratzean duten eragina ulertzeko bidea ematen du. Halaber, historian zehar ibaiaren baliabideak nola aprobetxatu diren ezagutzen laguntzen du.

EUSKALERRIA IRRATIAzale hori:

FM 98.3ko zein euskalerriairratia.eus webguneko edukiak musu truk entzun, irakur eta ikus ditzakezu.

Zuretzako eskari bat dugu: posible baduzu, lagun gaitzazu gero eta eduki gehiago eta hobeak sortzen, Iruñerriko euskaldun ororen eskura jartzeko.

Izan ere, zenbat eta komunitate handiagoa, orduan eta proiektu komunikatibo eraginkorragoa.


Bazkidetu zaitez!