Iruñea. Euskokultur Mintegia,
Otsailak 2 (10.30-13.30)
• ESALDIEN LUZE-LABURRA. Euskarak, tresna bezala, gaitasun oso a
eta normala behar du, esaldi mota guztiak, labur zein luze, erraz
zein konplexu, nahiaren arabera josteko, inguruko hizkuntza garatuen
antzera. Luzerak ez du beti zailtasuna esa n nahi. Hori markatzen
duena "konplexutasuna" da. Hiru lerroko esaldi bat hogeikoa
baino zailago izan daiteke, sintaxi edo beste zenbait baliabide konplexuren
gainean eraiki bada. Dena adibide konkretuekin azaldu eta
eztabaidatuko da.
• PERPAUSAREN ORDENA. Euskarak esaldiko elementuak ordenatzeko
era ezberdin asko ditu, eta denak dira baliagarri eta balios, argitasun,
zehaztasun eta espresioaren baitan. Argitasunak ez du "erraztasuna"
esan nahi. Izan daiteke testu zaila kontzeptuengatik, baina
sintaxi argikoa. Iluntasuna ere izan daiteke irakurlearen gaitasun
mailaren kontua. Hemen ere adibide konkretuekin azalduko da euskarak
esaldia ordenatzeko era zuzen eta ezberdin asko dituela,
unean uneko espresioaren arabera.
• ERLATIBOA. Euskarak erlatibo oso a eta zehatza behar du, inguruko
hizkuntza garatuen antzera. Erlatibo ez-murrizgarrian, aposizioaz
gainera, badira baliabideak: zein, non, baita ... Murrizgarrian hutsune
handia dago. Proposamen bat aurkezten da.