Gaurtik aurrera, "Nafarroan eta Europa mailan azken urteotan egin diren aurkikuntza arkeologiko garrantzitsuenetako bi" daude ikusgai Nafarroako Museoan: Irulegiko eskua eta Loizuko gizona. Historiaurreko aretoaren instalazio berrian kokatuta daude, Museoko lehenengo solairuan. Sarrera doakoa da.
Aurkezpen ekitaldian, Maria Chivite Nafarroako presidenteak nabarmendu du "2021a urte ikusgarria" izan zela Nafarroako arkeologiarentzat, "gure iragana ezagutzeko funtsezkoak ziren bi aztarna argitara atera zirelako". "Gaurtik aurrera, Loizuko gizona eta Irulegiko Eskua herritarren zerbitzura geratuko dira, bisitatzera etorri nahi duten herritarren gozamenerako geratuko dira, Nafarroako Museo honetan ikusgai egongo baitira testuinguruan behar bezala kokatuta eta babesa bermatuko duten segurtasun-neurri onenekin. Bi pieza horien etorrerak Nafarroako Museoaren ongietorri handi bat eskatzen zuen, horregatik duela 30 urte baino gehiago inauguratu zen Historiaurreko areto hau berritu egin da ", esan du.
Eskaintzen den informazioan, Irulegiren Eskuan grabatuta agertzen den euskal testuari ematen ari zaion interpretazio berria agertzen da. Irulegiko indusketen zuzendariak, Mattin Aiestaranek azaldu duenez, "beste filologo batzuek egin dizkiguten ekarpenen ondorio da, eta Gorrotxategi eta Velazaren taldeak 2022an egin zuen lehen analisiarekin bat egin dute".
Azterketa sakonago horrek inskripzioaren amaieran aditz bat aurkitzea ahalbidetu du. "Eraukon" terminoa da, egungo euskarazko "eradun" aditzarekin lotura izan dezakeena, "eman edo ematen dio" esan nahiko lukeena.
Eskuan grabatutako esaldiaren lehen hitzari dagokionez, Aiestaranek gogorarazten du inskripzioa bi aldiz idatzi zela, grafiatuta eta punteatuta. Lehenengo kasuan, «hitz hori "Sorioneke" gisa agertzen da, eta punteatuan, berriz, "Sorioneku". Bi bertsio ditugu, eta horrek zailtasun erantsia dakar, nahiz eta bietan "Sori" eta "on" osagaiak argiak izan.
Sorioneke-ren bertsioa eta aditz hori erreferentziatzat hartuta, adituen ustez, «hitz horren atzean aberastasunarekin lotutako jainko euskaltzale bat egon daiteke». Beraz, eta Joakin Gorrotxategi Euskaltzaindiko kideak azaldu duen bezala, «eskaintza bat izango litzateke, jainkotasun bati zerbait ematea».
Eskua ohiko ordutegian bisitatu daiteke: 09:30etik 14:00etara eta 17:00etatik 19:00etara asteartetik larunbatera, eta 11:00etatik 14:00etara igande eta jaiegunetan. Gainera, urte hasieran, hitzaldi ziklo bat programatuko da orain ikusgai dauden piezen inguruan. Flashik gabeko argazkiak egin ahal izango dira, eta edukiera kontrolatzeko ezartzen diren neurriak errespetatu beharko dira. Museoak, bitartekotza-zerbitzu presentzial bat eskainiko dio publikoari, gaztelaniaz eta euskaraz, erakusketan dauden piezak errazago ulertzeko.
Irulegiko eskua Nafarroako Museoan ikusi daiteke gaurtik aurrera
Eskuan grabatuta agertzen den testuari ematen ari zaion interpretazio berriaren arabera eskaintza baten aurrean egon gaitezke
EUSKALERRIA IRRATIAzale hori:
FM 98.3ko zein euskalerriairratia.eus webguneko edukiak musu truk entzun, irakur eta ikus ditzakezu.
Zuretzako eskari bat dugu: posible baduzu, lagun gaitzazu gero eta eduki gehiago eta hobeak sortzen, Iruñerriko euskaldun ororen eskura jartzeko.
Izan ere, zenbat eta komunitate handiagoa, orduan eta proiektu komunikatibo eraginkorragoa.
Bazkidetu zaitez!
