Francisco Franco Bahamonde diktadorearen gobernuak 1962an kendu zion Nafarroako Diputazioari trafiko eskuduntza. Ordutik, foru gobernu guztien eskatu dute eskuduntza berreskuratzea. PPren zein PSOEren gobernuek hainbatetan onartu zuten eskaera, baina sekula ez zuten errealitate bihurtu.
Errealitate bihurtu behar zelarik, Espainiako Auzitegi Gorenak ebatzi zuen ez zela legezkoa, besteak beste, trafiko eskuduntza ez zelako eskuduntza historikoa. Horri erantzuteko tramitatzen ari dira Foru Hobekuntzaren erreforma, 49.3 eta 51.2 artikulek are argiago utz dezaten trafiko eskuduntzaren historikotasuna.
Erreforma horrek Nafarroako Gobernuaren, Espainiako Gobernuaren, Foru Parlamentuaren, Espainiako Diputatuen Kongresuaren eta Senatuaren onespena behar du. Azken hori izanen da zailena, senatuen gehiengoa PPrena eta eskuin muturreko Voxena baita. Nolanahi ere, senatuak ezar dezakeen blokeoa behin-behinekoa da, haren ezezkoa gainditzeko aski baita Kongresuak berriro erreforma onartzea.
“Aurrerapauso historiko bat”
Nafarroako Gobernuko lehendakariorde Felix Taberna eta Foru Parlamentuko presidente Unai Uhalde Madrilen izan ziren atzo, trafikoaren eskuduntzaren inguruko Foru Hobekuntzaren erreformaren eztabaidan.
Lehendakariordearen aburuz, atzokoa “aurrerapauso garrantzitsu bezain historikoa da Nafarroaren autogobernuarentzat”. Legebiltzarreko presidentearen aburuz, “kezkagarria da Auzitegi Gorenak trafiko eskuduntzaren historikotasuna zalantzan jarri izana”. Halaber, foru parlamentuko “gehiengo zabal bat” transferentziaren aldekoa dela azpimarratu zuen.
EH Bilduk negoziatu eta adostu zuen Pedro Sanchezen gobernuarekin eskualdaketa. Indar subiranistako diputatu Bel Pozuetaren irudikoz, atzokoa “egun txarra, autogobernuari eraso egiten dion eta oztopatzen duen eskuinarentzat”.
Uxue Barkosen gobernuak ere bere garaian Espainiakoarekin eskuduntzaren eskualdaketa adostu zuen. Atzo, EAJko diputatu Aitor Esteban gogor mintzatu zen epaileen erabakien aurka: “Gorenak egin duena arrisku bat da foralitatearentzat, eta onartezina da”.
Sumar koalizioaren iznenean, Lander Martinez diputatu euskal herritarra erreformaren alde mintzatu zen: “Estatu plurinazionalak eskuduntzen dezentralizazioa eskatzen du”.
“Ez da foralitatea baizik eta negoziotxo hutsa”
PPren izenean, Sergio Sayas diputatu nafarrak ehoziri lanak egin behar izan zituen bere garaian begi onez ikusten zuen eskuduntza aldaketa kritikatu ahal izateko: “Ez ezazue foralitate moduan mozorrotu, negoziotxo trukea besterik ez dena”.
Frankismoan ebatsi ziguten trafiko eskumena eta, EH Bilduren bultzadari esker, berreskuratzea eta Nafarroako erakundeen esku uztea lortu dugu.
— Bel Pozueta (@BelPozueta) September 10, 2024
Auzitegi Gorenaren eta ultraeskuinaren oztopoei aurre egiteko pauso erabakigarria eman dugu gaur LORAFNA aldatuz.pic.twitter.com/093OlgSlV8
👏Trafikoaren eskumena behin betiko berreskuratzeko Foruaren Hobekuntzaren erreforma kongresuan onartu izana ospatu dugu
— Geroa Bai (@geroabai) September 10, 2024
❌Aurkako botoa eman duen PPren noraez kezkagarria da, interes alderdikoi hutsak medio prozesu hau oztopatzen saiatzen ari baitahttps://t.co/9mPJAvTjrO
