Euskarabideak – Euskararen Nafarroako Institutuak euskarazko eduki digital berriak argitaratzeko hiru proiektu garatu ditu. Alde batetik, bi podcast (26na entzungaik osaturik, osotara 52 entzungai), Nafarroako euskararen historia eta hainbat bitxikeria ezagutzera ematen dutenak.
Proiektuaren aurkezpenean, Ollo kontseilariak nabarmendu duenez Nafarroako Gobernuak orain arte aztertu ez duen ekintza-ildo bat da, non Nafarroako euskararen historiaren eta bitxikerien inguruko edukiak jartzen ditugun herritarren eskura, azken urteotan pertsonak kulturara sartzeko modua irauli duen formatu batean".
Bigarrenik, zazpi bideo haurrendako eta familiendako, Nafarroako euskarazko ahozko tradizioa, eta zehazki haur folklorea, ikus-entzunezko ludikoen bidez zabaltzeko. Kasu honetan, kontseilariak adierazi duenez, funtsezkoa da haurrek eta familiek gure kultura-ondare immaterialera, kasu honetan haur-folklorera, hurbiltzeko baliabideak izatea, eta modu ludiko, dibertigarri zein erakargarrian egitea, herritarren artean balio positiboei lotutako hizkuntza sustatzeko, gure helburuei jarraiki".
Euskarazko eduki digitalak ekoizteko hiru proiektu horiek Nafarroako Gobernuaren planifikazio estrategikoarekin lerrokaturik daude. Ana Ollo Herritarrekiko Harremanetako kontseilariak aurkezpenean adierazi bezala: “Nafarroako Gobernuak osasun-krisiari erantzuteko eta aurrerabidean, kohesioan eta berrikuntzan oinarritutako gizarte-eredua bultzatzeko abian jarri zuen 2020-2023 Nafarroa Suspertu Planak digitalizazioa bultzatzea du lehentasunen artean. Plan horrek, bestalde, berariaz jasotzen du euskara gure Erkidegoaren kohesio- eta aniztasun-faktore gisa, Euskararen Plan Estrategikoak aipatzen duen modu berean”.
Izan ere, Euskararen II. Plan Estrategikoan eta lehenago, Nafarroa Suspertu planean ere, biltzen den helburua baita euskarazko eduki digitalak ugaltzea. Bestalde, Euskararen II. Plan Estrategikoak haurrak eta gazteak lehenesten ditu eta hiztun talde horiei euskaraz aritzeko aukerak eskaintzera zuzendu ditu hainbat jarduera.
Halaber, Ana Ollo kontseilariak nabarmendu duenez: “Euskarabideak garatzen dituen ekimenak bat datoz Europa Digitalaren estrategiarekin, euskara erabilera eta balio sozialik gabeko aztarnatzat hartzen duten ikuspegi murriztaileak eta atzean utzita. Izan ere, gure garaietara egokitutako euskarri eta bitartekoak modu eraginkorrean erabili dira, kasu batzuetan, aitzindari gisa, podcasten kasuan bezala”.
Proiektu berritzaile horiekin batera, Euskarabideak Euskal Wikilarien Elkartearekin sinatutako hitzarmena berritu du berriro, Wikipedian euskarazko edukiak sortu, zabaldu eta kontsumitzea sustatzeko.
Ollo kontseilariak azpimarratu duenez, kasu honetan ere, euskara eta bere kultura pertsona guztien eskura jarri nahi dira, herritarrek gaur egun erabiltzen dituzten bitartekoen bidez, herritarrei ezagutza-tresnak eskainiz eta, aldi berean, gure hizkuntza Interneteko panorama eleaniztun eta kulturaniztunean atzean gera ez dadin lagunduz.
Bi podcast: “Euskara aleka” eta “Ecos del euskera”
Euskarabideak Nafarroako euskararen gainean bi podcast ekoiztu ditu, bat euskaraz, “Euskara aleka”, eta beste bat, gaztelaniaz, “Ecos del euskera”. Podcast bakoitza 26 atalek osatzen dute. Atal bakoitza euskararen gaineko informazio historikoa ematen duen 4-6 minutuko iraupena duten entzungaia da.
Podcastetan euskarak Nafarroan, bai eta hiriburuan bertan ere, mendetan izan duen garrantzia erakusteko printzak ematen dira modu jakingarri eta entretenigarrian. Hamaika kontakizun, istorio, gertakari eta bitxikeria ematen dira ezagutzera; Nafarroa osokoak, hau da, bai Iruñekoak edo Iruñerrikoak, bai Mendialdekoak, Erdialdekoak, are Erriberakoak ere.
Bi podcastetan ematen den informazio historikoaren iturriak Nafarroako euskararen gaineko historiografia landu duten egile ezagunen ikerlanak dira, besteak beste: Jose Maria Jimeno Jurio, Peio Monteano, Jose Maria Satrustegi, Patxi Salaberri, Joxemiel Bidador, Mikel Belasko, Fernando Maiora eta Xabier Erize egileenak.
Podcastetarako material historikoen hautaketa Enrike Diez de Ultzurrun itzultzaile eta idazleak egin du.
“Euskara aleka” eta “Ecos del euskera”podcasten sortzeak eta editatzeak 15.779,40 euroko inbertsioa eskatu dio Euskarabideari.
Nafarroako euskararen historia eta istorioak, gaur egun hain hedapen handia duen entzungai edo podcast euskarrian emanik. Proiektu hau Nafarroako Gobernuaren lehen podcast da eta Ana Ollo kontseilariak adierazi bezala: “Orain arte Nafarroako Gobernuak aztertu ez duen ekintza-ildo bat ireki da, Nafarroako euskararen historiaren eta bitxikerien inguruko edukiak herritarren eskura jarriz, azken urteotan pertsonek kultura eskuratzeko duten modua irauli duen formatu berri batean”
Dagoeneko 13na atal daude argitaraturik, euskaraz eta gaztelaniaz, eta martxoaren bukaeran beste 13na egonen dira, guztira 26 ataleko bi podcastak osatzeko. Entzungaiak Euskarabidearen webgunean daude eskuragai:
Euskaraz: “Euskara aleka”
Haurrendako eta familiendako bideoak, Nafarroako euskarazko haur folklorean oinarriturik
Mattin eta kattalin proiektua, Nafarroako Euskararen Mediatekako funtsak oinarri harturik, haurrei euskarazko ahozko tradizioan bildutakoak transmititzeko asmoz sortutako webgune batean datza. 2021ean 5 bideoz horniturik abiatu zuen proiektua Euskarabideak eta 2022an 7 bideo berri gehitu ditu.
Edukiak, oso intuitiboa eta aise erabiltzekoa den plataforma baten bidez eskaintzen dira https://www.mattinetakattalin.eus/
Mattinetakattalin.eus 8-10 minutuko iraupena duten 12 bideo laburrez (horietako 7 berriak) osatutako webgunea da, haurrei ahozko ondarea modu erakargarrian transmititzea helburu duena. Bi pertsonaiak parte hartzen dute: Mattin mutilak eta Kattalin azerikoak. Atalez atal, bi pertsonaiek zenbait pasarte bizi dute, oso modu dibertigarri eta entretenigarrian, tartean euskarazko haur folkloreko kantak, esamoldeak, ipuinak, aho korapiloak, asmakizunak… sartuz.
Proiektuak helburu hauek ditu: alde batetik, Nafarroako Euskararen Mediateka eta haren funtsak gizarteratzea eta ezagutzera ematea; eta beste aldetik, euskarazko ondare materiagabea modu ludiko, dibertigarri eta erakargarri batean haurrek beren kabuz gozatu ahal izateko euskaraz gozatzeko tresna digital bat sortzea.
Plataforma oso intuitiboa da, haurrek bakarrik manipulatzeko modukoa. Bestalde, webguneak guraso, irakasle eta helduei zuzendutako atal bat ere badu. Bertan proiektuari buruzko informazio orokorra ematen da eta gainera, Mediatekara lotura zuzena egiten da. Bideoen oinarri izan diren Mediatekako lekukotasun etnografikoetatik bildu diren pieza jatorrizkoak, ahozkoaren transkripzioak, nongoak diren, zein euskalki edo hizkeratakoak… ikus daiteke. Aurtengo berrikuntza nagusia haur folkloreko piezen transkribapenak dira, erabiltzaile helduendako.
Euskararen Mediatekaren materialen hautaketa eta ustiapen didaktikoa Maite Lakar hizkuntzalari adituak egin du. Filologoak ibilbide luzea du Nafarroako ahozko tradizioaren alorrean, haren biltzean eta ikertzean.
Mattin eta Kattalin ikus-entzunezko proiekturako 7 bideo berri ekoizteak 24.684 euroko inbertsioa (BEZ barne) eskatu dio Euskarabideari, kontratua lizitazio bidez esleiturik.
Euskarazko edukiak Wikipedian
Nafarroako Gobernuak, Euskarabidea - Euskararen Nafarroako Institutuaren bitartez, lankidetza-hitzarmena berritu du, hirugarren urtez, Euskal Wikilarien Elkartearekin, "Wikipedia euskaraz" proiektua garatzeko eta Wikipedian euskarazko edukien sorkuntza, hedapena eta kontsumoa sustatzeko xedez.
Hitzarmenak 30.000 euroko ekarpen ekonomikoa du, eta, horren bidez, kultura-elkarteak eta Euskarabideak elkarrekin lan egingo dute urte honetan zehar Nafarroan Wikipedia euskaraz programa garatzeko.