Pandemiaren testuinguruan hezkuntzako komunitateak bizi duen egoeraz kezka eta premia larria gizarteratu zuten atzo Hego Euskal Herriko herri eta auzoetan. Hezkuntza komunitatearen lana aitortu, administrazioen utzikeria salatu eta komunitatea edigunean jar dadila eskatu zuten.
Udaran ikusi eta ikasitakoetatik, pasa diren hilabeteak tarteko, bestelako ikasturte hasiera bat espero zitekeen. Aurrez aurreko eskoletara itzulera hezkuntza komunitatea eta Hezkuntza administrazioaren artean landu eta adostu zitekeen, baina, ez da hala izan. Planifikaziorik eza pairatu dugu, oraindik ere inprobisazioa, baliabide nahikorik eza edota egiturazko arazoak bizi ditugu, osasuna eta kalitatezko hezkuntza bermatzeko zailtasun handiak ditugu", azaldu dute. Hori dela eta, "haurrak, nerabeak, hezkuntza langileak eta gurasoak" erdigunera ekarri behar direla aldarrikatu dute. "Zuzendaritzak eta Haur Hezkuntzako Koordinatzaileak kontingentzia planen arduradun egin gaituzte: formazio eta baliabide egokirik gabe, lan karga izugarriarekin. Hezkuntzako langileon bizkar (sukaldari, garbitzaile, espezialistak, hezitzaileak, irakasleak, jantokikoak, atezainak) ardura handia jarri da, horretarako baliabide aski eta formazioa behar ditugu".
Pandemiari aurre egin eta Euskal Herrian hezkuntza sistema "aurreratua" eraikitzeko minimoak eta urgentziak biltzen dituen aldarrikapen taula aurkeztu dute:
- Arrakalak gainditu, inklusioa bermatu. Pandemiak areagotu dituen arrakala guztiak gainditzeko neurriak eta baliabideak behar ditugu (akademikoak, sozioekonomikoak, kulturalak, linguistikoak, generokoak, emozionalak) behar gehien duten ikastetxe eta kolektiboetatik hasita.
- Eskolak auzoan eta naturan. Osasun eta pedagogia ikuspegitik, hiri/herri/auzo mailako beste espazio publiko batzuen erabilera eta naturan ere heztea ahalbidetu behar da. Kontrola, oztopoak eta debekuak baino baliabideak, erraztasunak eta segurtasun juridikoa behar ditugu.
- Haurren eskubideak. Haurrak eskubide osoko herritarrak dira. Haur guztiak aintzat hartu eta zaintzeko kultura sustatzea aldarrikatzen dugu, hezkuntza eskubide unibertsala eta aukera berdintasuna bermatuz. Jolas librerako eskubidea, askatasuna, espazioak, ikaskuntza, esperimentazioa, sormena, pentsamendu kritikoa, autonomia, elikadura, baliabide pedagogiko eta digitalak, osasuna, etab. bermatu behar dira.
- RATIOAK jaitsi. Osasun zein arrazoi pedagogikoak tarteko, haurren-ikasleen ongizate osoan eta garapen integralerako baldintzetan ere eragin zuzena daukalako.
- Langileak kontratatu. Hezkuntza kalitatea bermatzeko langile askoz gehiago behar ditugu ikastetxeetan: garbitzaileak, jantokietako langileak, hezkuntza berezikoak, haur eskoletakoak, irakasleak, etab.
- Jangelak ikasle guztientzat zabaldu. Kontziliaziorako ez ezik, heziketarako espazio eta ikasle askoren elikadura bermatzeko lekua delako.
- Zaintza eta kontziliazioa bermatu. Haurren zaintzarako aurrez aurreko eskolak, eskolaz kanpoko ekintzak haur guztientzat eta gurasoentzat ordaindutako baimenak behar ditugu.
- Eraldaketa pedagogikoa. Metodologietan eta berrikuntzan urteetan emandako aurrera pausuak arriskuan daude. Eraldaketari eutsi eta aukera berrietan sakontzeko deia egiten dugu.
- Euskararen erabilera eta euskal kulturaren transmisioa. Ikasle gehienentzat euskara eta euskal kulturarekiko bizipen bakarra eskolan gertatzen da, hilabete luzeen ondoren arrakala linguistiko eta kulturalak areagotu dira, horregatik murgiltze ereduaren orokortzea eta euskal curriculumaren garapena beharrezkoak dira.
- Curriculuma egokitu. Egoera berezi honetan are eta gehiago Curriculuma malgutu, ikasleen behar eta erritmoetara egokitu, inor atzean utzi gabe, edukien transmisioan baino balore, printzipio eta konpetentzietan hezi, COVID19a bizi dugun mundua ulertu eraldatzeko prestatuz.
- Parte hartzea bermatu. Nola bermatuko da hezkuntzaren funtzio soziala eta ezberdintasunen konpentsatzailea, hezkuntza komunitateoi zein horiek bere baitan hartzen dituzten herri/auzoei ez bazaigu eskaintzen hausnarketa eta erabakietan parte hartzeko gunerik, elkarlanean jarduteko aukerarik?