Nafarroako Gobernuak, Nafarroako Berdintasunerako Institutuaren bidez, adineko emakumeen genero-indarkeria, indarkeriazko harreman batetik ateratzea eta haiekin egiten den esku-hartze soziala zailtzen duten mekanismoak eta dinamikak aztertzen dituen azterlan bat sustatu du.
Eva Istúriz INAIko zuzendariak azpimarratu duenez, "garrantzitsua da genero-indarkeriak adineko emakumeengan duen eragina ikusaraztea, denboran iraun baitu eta kalte emozional eta fisiko handiagoa eragin baitu". Gainera, ikerketa horren garrantzia azpimarratu du; izan ere, "beharrezkoa da, gure biztanleria pixkanaka zahartzen ari baita, eta emakumeen eta gizonen arteko benetako berdintasunarekin konprometitutako politika publikoen diagnostikoa eta plangintza eta ezarpena errazten ditu". INAIk 17.847 euroko diru-laguntza eman du ikerketa finantzatzeko.
Nafarroan, aurtengo urtarriletik ekainera bitarteko genero-indarkeriaren salaketa guztien %11,7 jarri zituzten 50 urtetik gorako emakumeek (%8,8 50 eta 64 urte bitarteko emakumeek); 2019an, berriz, %9,29 izan ziren. Azterlana egiteko, elkarrizketak egin zaizkie Foru Erkidegoan bizi diren 50 urtetik gorako genero-indarkeriatik bizirik atera diren emakumeei. Bi lantalde ere jarri ziren martxan, bata Nafarroako elkarte-mugimenduko emakumeekin eta bestea bizirik atera ziren emakumeei arreta ematen esku hartzen duten baliabide espezializatuetako profesionalekin.
Azterketaren ondorioak
Azterlanak gai hauek jorratzen ditu, besteak beste: adineko emakumeen genero-indarkeriaren bizipena, haren eragina, bikotekideek edo bikotekide ohiek eragindako indarkeria, irteera-prozesua edo gizarte-baliabideetarako sarbidea.
Zehazki, bikotekideek edo bikotekide ohiek eragindako zuzeneko indarkeriaren kasuan, egiaztatu da adineko emakumeen artean indarkeria normalizatzeko, onartzeko eta horretara ohitzeko maila handiagoa dagoela. Era berean, indarkeria psikologikoa areagotu egiten da, eta indarkeria fisikoak behera egiten du. Azterlanak jasotzen du, halaber, adineko emakumeetan, beren burua gutxiesteak eta beren gaitasunek, esaterako, areagotu egiten dutela jasaten duten indarkeria.
Gainera, indarkeria mota horren biktima diren adineko emakumeen kasuan, irteera-prozesua abian jartzeko zailtasunak areagotzen dira. Faktoreen artean, nabarmentzekoa da egoera-aldaketarekiko erresistentzia handiagoa edo genero-rolei buruzko sinesmen tradizionalak barneratzea. Horrez gain, indarkeria-egoerak isilpean eta isilik bizitzeko joera dago, bai eta banantze-prozesu bati ekiteko erreparoa ere (batez ere, landa-eremuetan, jabari publikokoa izango den beldurrez).
Ildo horretan, banantzearen ondoren etorriko litzatekeen bakardadearekiko beldurra da beste oztopo bat, bai jatorrizko familia askoz handiagoa delako eta ezin delako laguntza izan, edo adiskidetasun- edo bikote-harreman berriak hastea konplexuagoa izan daitekeelako.
Mendetasun ekonomikoa eta adina ere ikusten dira zailtasuntzat, bizitza berri bat hasteko edo horretarako "berandu" dela onartzeko indarra eta energia ez izatearen sentimenduarekin lotuta.
Era berean, adinarekin lotuta, ikerketak agerian uzten du harreman horiek hamarkada asko iraun ohi dutela, eta, beraz, kalte emozionala eta fisikoa areagotu egiten direla. Emakumeak hainbat hamarkadatan indarkeria-egoerak jasaten dituzte, hitzezkoak, fisikoak edo bietakoak, eta bikotekideak kontrolatzen ditu. Horrela, areagotu egiten da beren bizitza alferrik galdu izanaren sentsazioa, eta, gainera, erru-sentimendua sortzen da harremana eteteagatik.
Gizarte-mailan, azterlanak adierazten du adineko emakumeak publizitatean, komunikabideetan edo kultura-produktuetan ikusezin bihurtzeko joera dagoela, eta, beraz, gizonena baino presentzia txikiagoa dutela filmetan, telesailetan, liburuetan edo kantuetan.
Azterlanak ematen dituen beste ondorio batzuen arabera, kolektibo horrek uste du genero-indarkeriaren arretarako baliabide espezifikoak muga-kasuetara bideratuta daudela eta ez daudela beren beharretara egokituta. Ildo horretan, ikasitako babesgabetasun-sentimendua dela eta, askotan uste dute ezerk eta inork ezin izango diela lagundu, eta, beraz, ez dira joaten eskura dituzten baliabideetara.
Hobetzeko proposamenak
Azterlanak ekintza publikoaren arloko hobekuntza-proposamenak ere aurkezten ditu, adineko emakumeen errealitateak eta beharrak berariaz kontuan har daitezen. Zehazki, nabarmentzen da oso garrantzitsua dela gizon helduei zuzendutako genero-indarkeriaren prebentzio- eta sentsibilizazio-kanpainak diseinatzea, indarkeria psikologikoarekin lotutako jokabideak zalantzan jar ditzaten eta seme-alabek rol aktiboa hartzearen garrantzia ikusaraz dezaten.
Zuzeneko esku-hartzeari dagokionez, azterketak arreta jartzen du esku-hartze bereizia egitearen eta profesionalek prestakuntza espezifikoa izatearen garrantzian. Gainera, sare afektiboak eta sozialak sortzea azpimarratzen da, horretarako tresnak eskainiz, hala nola adineko emakumeentzako etxebizitza partekatuak garatzea.