Nafarroako Bizikidetza, Memoria eta Giza Eskubideen lehen Plan Estrategikoa egiteko lanekin jarraitzen du Nafarroako Gobernuak. 2019-2023 aldirako Akordio Programatikoan jasotako planak “aurrera egin nahi du Nafarroako bizikidetzan, giza eskubideak errespetatzeko balioei lotuta, hala nola askatasuna, justizia, berdintasuna, elkartasuna eta desberdinen arteko errespetua”, Ana Ollo Herritarrekiko Harremanetarako kontseilariak azaldu duenez.
Plana egiteko prozesua eta prozesu parte-hartzailea aurkeztu dituzte gaur goizean Ollo kontseilariak eta Jose Maria Gonzalez Bake, Bizikidetza eta Giza Eskubideen Zuzendaritza Nagusiko Bizikidetza eta Giza Eskubideen Zerbitzuko zuzendariak.
Kontseilariaren hitzetan, "garai nahasietan, non mezu xenofoboak, aporofoboak eta aniztasunaren aurkakoak espazio publikoetan entzuten diren, inoiz baino beharrezkoagoa da gizarte demokratiko batean funtsezko esparruetan lan egitea, hala nola bizikidetzan, memorian eta giza eskubideetan". "Nafarroak aurre egin beharreko erronka sozial eta politiko konplexu ugariren aurrean kokatzen lagunduko digu, gure etorkizuna markatuko duten konpromiso eta akordio komunitarioak hartzeko helburuarekin", gaineratu du.
Ollok aniztasunean oinarritutako bizikidetza bere gain hartuko duen plan baten alde egin du, giza eskubideen errespetuan oinarrituta. Horrela, Planak honako hau hartu beharko du kontuan: "Gure erkidegoan pairatu dugun iragan traumatikoarekiko memoria kritikoa, memoria inklusiboa sortutako indarkeriaren biktima guztientzat, pertsonen eta erakundeen arteko konfiantza berreskuratuz, giza eskubideekiko konpromisoak finkatuz, eta gorrotoa, intolerantzia, abusuak eta indarkeria desaktibatu, deslegitimatu eta desagerrarazteko ekintzak proiektatuz”.
Era berean, Nafarroako Foru Komunitatean dauden unibertso eta identitate soziopolitiko eta linguistiko desberdinen arteko errespetuzko bizikidetza bideragarri egiteko jarraitu beharreko estrategiak zehaztu beharko ditu planak. Kultura aniztasunean, elkarrizketa demokratikoan eta gure erakunde politikoek eta herritarren kolektiboek lortzeko gai diren konpromisoetan sakontzeko gonbita egiten duen erronka eta aukera.
Pertsona guztientzako eskubide- eta askatasun-berdintasunak ere, edozein dela ere haien generoa, gai garrantzitsua izan behar du Bizikidetza Planaren definizioan. Planak arreta jarri behar du Eskubide Sozialen eremutik Erkidegoko pertsona guztiak erabat eta diskriminaziorik gabe gizarteratzeko bermeak ziurtatuta gera daitezen. Eskubide sozialik gabe ezinezkoa da berdintasunean bizitzea.
Bestalde, Planak kontuan hartu beharko ditu kulturarteko eta erlijioen arteko bizikidetzari buruzko ikuspegi integrala eskatzen duten errealitate berriak, bai eta pertsona migratzaileek aitortuta beharko dituzten eskubide sozial kolektiboei buruzko ikuspegi integrala ere.
Planak, gainera, herritartasunaren oinarrizko arauak errespetatzen dituen bizikidetza zibiko baterako bermeak bultzatu beharko ditu, ondasun publiko eta pribatuen eta pertsonen aurkako kalteak prebenituz, eta Nafarroako herriak herri errespetuzkoagoak eta seguruagoak bihurtuz.
Eta azkenik, Nafarroako Bizikidetza Planaren helburu bakar bat ere ez da posible izanen erakundeek erabakitasunez babestutako hezkuntza-programa berritzaileak sortzearen aldeko apustu irmoa egin gabe, belaunaldi gazteenei memoria kritikoaren, bizikidetzaren eta Giza Eskubideekiko konpromisoaren balioa transmitituko diena.
Parte-hartze prozesu zabala
Oinarrien agiria Nafarroako Gobernu Irekiaren Atarian argitaratzearekin batera abiatu da gaur prozesu parte-hartzailea. Gaurtik aurrera, herritarrek ekarpenak egin ditzakete Bizikidetzaren Liburu Irekian, eta prozesuaren bigarren fasean ezarriko diren herritarren foroetan izena eman dezakete.
Jose Mª Gonzalez Bizikidetza eta Giza Eskubideen Zerbitzuko zuzendariak adierazi duenez, parte-hartze prozesu zabala eta anbizio handikoa da. "Prozesu hau ezberdinen arteko elkarrizketarako aukera handi bat bezala ulertzen dugu; prozesu horretan Tokiko Erakundeak, Jaurlaritzako sail ezberdinak, alderdi politikoak, elkarteak eta herritarrak, oro har, inplikatu nahi ditugu".
Ildo horretatik, plana egiteko prozesuak lau fase izango ditu. Gaur hasi den atariko faseak online parte-hartzea du ardatz, Bizikidetzaren Liburu Irekiaren eta ondorengo foroetan parte hartzeko interesgarriak diren Adierazpen Fitxen bidez.
Prestatzeko fasean, batzorde espezifikoak sortuko dira tokiko erakundeekin, talde politikoekin edo Nafarroako Gobernuko departamentuekin eta unibertsitateekin. Horrez gain, hainbat Herritarren Foroak egingo dituzte, eta horietan herritarrek parte hartu eta euren ekarpenak eta proposamenak egiteko aukera izango dute.
Jendaurrean jartzeko fasean, parte hartuko du planaren lehen zirriborroak, eta, azken fase horretan egindako ekarpenekin batera, Nafarroako Gobernuak eta Parlamentuak onartuko dute.