Herritarrekiko Harremanetarako departamentuaren Memoriaren Nafarroako Institutuak hogei bat ehorzketa egingo ditu Nafarroako hainbat tokitan aurten, 1936ko kolpe militarraren hobiak eta biktimak lokalizatzen jarraitzeko helburuarekin.
Bakearen, Bizikidetzaren eta Giza Eskubideen Zuzendaritza Nagusiari atxikitako erakundeak 2020rako hobitik ateratzeko plana aurkeztu du, eta Elo hobiaren prospekzio-lanei ekin die dagoeneko. Urtean zehar, lan arkeologikoak egiten jarraituko da biztanleria zibilaren zakuekin lotutako hobi batzuetan.
Planak memoria historikoaren aldeko elkarteen eta zenbait ikertzaileren proposamenak bildu ditu. Izan ere, jarduketen zati bat Elo, Etxarri, Erreniega, Ibero edo Iruzkun bezalako hobi goiztiarretan edo Sorauren, Izurzu edo Gesalatz bezalako memoria-elkarteen hobietan egin ziren. Beste batzuek jarraipena ematen diete lehenago Nafarroako Memoriaren Institutuak egindako lan eta ikerketei. Nolanahi ere, gerta daitezkeen aldaketen mende dagoen jarduketa-aurreikuspena da, horrelako kokapen-lanek zailtasun handiak dakartzatelako, askotan urteetan zehar izandako ahozko lekukotasunetan oinarrituta, denboran zehar aldaketa ugari dituzten lurretan.
109 gorpu berreskuratu dira
2015ean Nafarroako Gobernua Nafarroan hobitik ateratzeko prozesua gidatzen hasi zenetik, sailak Aranzadi Zientzia Elkartearekin urtero sinatu duen hitzarmenaren barruan eta senideen elkarteekin lankidetzan, errepresio frankistaren 109 biktimaren gorpuak atera dituzte hobitik. Guztira, zuzendaritza nagusiak 57 lekutan esku hartu du, 23 hobi aurkitu ditu eta 34tan ez du emaitzarik lortu.
Berreskuratutako 109 biktimetatik, 2016an zuzendaritza nagusiak abian jarritako eta Nasertic enpresa publikoak kudeatutako DNA bankuari esker, 23 gorpu identifikatu ahal izan dira, eta, horrela, senideei itzuli ahal izan zaizkie. Denbora horretan, 221 espediente ireki dira. Identifikazio lanak konplexuak dira, eta batzuetan bideraezinak hezur hondarren degradazioagatik edo emaile egokirik ez egoteagatik; baina konponketa prozesuak amaitzeko bidea dira, gorpuak euren familiei emanez.
Nafarroako Gobernuko Bake eta Bizikidetza Zuzendaritza Nagusiak beste dei bat egin die herritarrei, hobi berriak non dauden jakinarazi dezaten.