Pirinioetako hartzek hamasei ardi eta lau arkume hil dituzte Nafarroan

Euskalerria Irratia 2020ko urt. 14a, 13:42

Gobernuak 132.000 euro bideratu ditu hartzaren presentzia eta abeltzaintza estentsiboa bateragarri egiteko neurriak hartzeko.

Pirinioetan askatu dituzten bi hartzek hamahiru eraso egin dituzte 2018ko azarotik Nafarroan, eta hamasei ardi eta lau arkume hil dira. Itziar Gomez Nafarroako Gobernuko Landa Garapen eta Ingurumen kontseilariak agerraldia egin du parlamentuan, Nafarroako Gobernuaren Hartzaren Plana martxan jarri zen lehen urtearen berri emateko. Hartzaren presentzia abeltzaintza estentsiboarekin bateragarri egiteko plana da.

2018an lau ardi hil ziren eta 1.721 euroko kalte-ordaina eman zitzaien abeltzainei, eta 2019an 12 ardi eta lau arkume hil ziren, eta 4.493 euro ordaindu ziren.

Hartzaren Planak 150.000 euroko aurrekontua izan du, eta horietatik 132.000 euro gastatu dituzte. Aplikatutako neurrien artean, ardietan geolokalizatzaileak jartzea dago, artaldeetan mugimendu anomaloak antzemateko, eta horrek aukera ematen du hartzaren presentzia sumatzeko. Guztira 42 geolokalizatzaile jarri dira, bat edo bi artalde bakoitzeko, artalde berean bost dituen kasu batean izan ezik. 18.000 euro bideratu dira kapitulu horretara, eta beste 20.000 euro INTIAra bideratu dira, artaldeak aztertzeko eta abeltzainekin bitartekaritza-lana egiteko.

Martxan da, halaber, norberaren hartzei jarritako geolokalizagailua, Frantziako Gobernuak kostata neurtua, eta egunean behin hartzaren posizioa ematen duena. Hartza Nafarroan dagoenean, abeltzainei SMS bidez abisatzen zaie zein udalerritan dagoen, eta Nafarroatik ateratzen denean, berriz komunikatzen da. 120 abeltzain daude alta emanda sistema horretan. Neurri hori inguruko zaindarien zaintza eta abisu zuzenarekin indartuko da, sailburuak azaldu duenez.

Hartzaren planean aurreikusitako beste neurri bat abeltzainei txakur mastinak ematea da, urtebeteko pentsua eta albaitarien zaintza ordainduz. Bi irabazle Erronkarin eta hiru Zaraitzun izan dira. Orain arteko gastua 1.120 eurokoa izan da.

Bestalde, abeltzainari zazpi hilabete arteko asistentzia emateko artzainak kontratatzea errazten du Gobernuak, hau da, inguru horretan artzaintza estentsiboak irauten duen aldi osoan. Erronkarin bi irabazle izan dira eta Salazarren bat.

Azkenik, Zaraitzu eta Erronkari artean bederatzi hesi elektriko jarri dituzte, eta ez dute hartz bakar bat ere zeharkatu. 6.469 euroko kostua izan dute hesi horiek.

2020. urterako, sailak dagoeneko aktibatuta dituen neurriak bere horretan mantenduko ditu, 150.000 euroko aurrekontu berarekin, zeina handitzeko modukoa izan daitekeen.

Gainera, fase esperimentalean dauden bi neurri jarriko dira martxan. Bat, lepo antideharrdatzaileak, ardi batean jartzen direnak, eta mugimendu susmagarria hautematen duenean distirak eta ultrasoinuak igortzen ditu. Beste neurria hesi birtuala da, animalia batek pasatzen duenean aktibatzen da, sms abisua bidaltzen da eta disuasio-foku bat pizten da.

Bestalde, Itziar Gomezek adierazi du Pirinioetan abeltzaintza estentsiboa laguntzeko neurriak martxan jartzearen alde egiten jarraituko duela gobernuak. "Pirinioetako abeltzaintza estentsiborako plan berri bat lantzen ari gara, bailaretako batzarrekin eta inguruko abeltzainekin adostuko duguna; plan horrek abeltzaintza estentsiboaren egungo errealitatean jartzen du fokua, hartzaren errealitatetik askoz harago doana", nabarmendu du.

EUSKALERRIA IRRATIAzale hori:

FM 98.3ko zein euskalerriairratia.eus webguneko edukiak musu truk entzun, irakur eta ikus ditzakezu.

Zuretzako eskari bat dugu: posible baduzu, lagun gaitzazu gero eta eduki gehiago eta hobeak sortzen, Iruñerriko euskaldun ororen eskura jartzeko.

Izan ere, zenbat eta komunitate handiagoa, orduan eta proiektu komunikatibo eraginkorragoa.


Bazkidetu zaitez!