Gure aiton-amonen aiton-amona zahar-zahar-zaharrak tximuak zirela irakatsi izan digute txiki-txikitatik. Gure odol-bide korapiloz beteetan tximu-sena dabilela, alegia. Gure barne bulkadei hozkarik egin gabe jolasteari esaten diot nik tximuarena egitea. Jolastea gogo-nahi-irrikak pizten diren momentuan; batez ere egunez eta kalean. Jolastea mingain, esku eta oinen jolasa mutilatu gabe. Badirudi ez dakit nork, noiz, non idatzitako arau absurduren bat medio adin batetik aurrera (esan dezagun, adibidez, zazpi urtetik aurrera) ezin garela saltoka-saltoka ama, aita, lagun, bikote edo ezagun baten lepora korrika betean hurbildu eta ezin dugula besarkadaka eta muxuka jan. Nonbait, hori ez da formala. Badirudi ogitartekoa etxean janda atera behar dugula kalera. Nonbait, ez da formala pintxo janetik kanpo etxean egindako ogi-txokolate pastela janez kalean gora joatea. Badirudi kalean ezin dugula barre algaraka egin, ozen, denek entzuteko moduan. Badirudi diot, inor gutxiri ikusten baitizkiot esku-beso, hanka-oin eta ezpainartea nahierara aske.
Betidanik egin izan dut tximuarena kalean. Baita zazpi urteko muga pasa eta gero ere. Zazpi urteko muga pasa eta gero batez ere. Aitaren besotik zintzilik, salto txikika paseatzea gustatzen zait; ama muxuka jaten dut urrutira ikusi eta korrika hurbiltzen natzaionean, platano-sagarrak janez ateratzen naiz kalera gose banaiz eta barre algaraka lehertzen naiz kale nahiz saltokietan anaiak edo bikotekideak horretarako arrazoia ematen badidate. Nire barne tximinoak etxeaz haragoko zoologikoa maite du. Nire barne tximinoak ez du etxerik edo gau iluneko mozkorkeriarik behar jolasean aske ibiltzeko.
Behin mutil batek esan zidan arreta ematen ziola eta izugarri gustatzen zitzaiola kalean azaltzen nuen jarrera jolastiak. Ezagutzen ez nuen emakume bat hurbildu zitzaidan kalean pasa den astean. Elederri kontu-kantari ari nintzaion eta Luisi muxu txikiak ematen. Hurbildu eta irribarre egin zidan. Eta esan jarraitzeko jarrera alai horrekin. Asko gustatu zitzaiola kalea neure egiteko erakusten nuen modua. Tximuarena egitea gustatzen zait esan nion. Eta berak eusteko horri. Eta ze inbidia. Eusteko horri eta ze inbidia ematen didazun esan zidan. Oso erraza da esanez agurtu nuen, zure eskura ere badago tximuarena egitea.
Ez dakit, eguneroko joan etorrietan hits ikusten dut kalea, ilun, triste, aspergarri, tenteegi, isilegi, formalegi.
Uste dut politagoa eta erakargarriagoa litzatekeela eguneroko normaltasunean tarteka buruak lepo gainean joan behar duela ahaztuko bagenu.
Irati Goikoetxea Asurabarrena
2017-2-14
EUSKALERRIA IRRATIAzale hori:
FM 98.3ko zein euskalerriairratia.eus webguneko edukiak musu truk entzun, irakur eta ikus ditzakezu.
Zuretzako eskari bat dugu: posible baduzu, lagun gaitzazu gero eta eduki gehiago eta hobeak sortzen, Iruñerriko euskaldun ororen eskura jartzeko.
Izan ere, zenbat eta komunitate handiagoa, orduan eta proiektu komunikatibo eraginkorragoa.
Bazkidetu zaitez!
