Garapenaren inguruko ikerketak asko berritu dira azken urteotan, eta agerian gelditu da garapen politiken arrakastaren oinarrietako bat zonaldeko biztanleen partehartze aktiboa dela. Garapen politikak, beraz, zonaldearen beharretatik abiatu behar dira, iraunkor eta sostengarri izateko.
Baztan aldean enpresa batek bultzatu nahi duen Aroztegia proiektua, berriz, aspaldiko ereduen jarraipena baino ez da. Eredu agortuak, alegia. Berriro ere adreiluaren aldeko apustua, berriro ere urbanizazio handiekiko miresmena, eta berriro ere, garapen politikak bertako jendearen iritzia entzun gabe.
Kezkagarria oso da aldaketaren gobernuak eredu zaharretan oinarritako garapen estrategiak bultzatzea, eta are gehiago horretarako erabilitako tresna, bertako udalen konpetentzia ekiditen duen PSISa, alegia.
Garapen eredu espekulatiboak eta biztanleriaren partehartzerako oztopoak. Horiexek ziren, dira, politika zaharraren ezaugarriak, zalantzarik gabe.